دوشنبه, ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ /
نویسنده: مریم حسینی راد| عکس : نادر امرایی / تاریخ انتشار:۱۴۰۳/۱۲/۲۵
مقدمه گزارش :حجاب، مسئله‌ای اجتماعی یا فردی؟
بحث درباره حجاب و عفاف، یکی از موضوعات مهم فرهنگی در جامعه ایران است که همواره با نگاه‌های متنوع و گاه متضاد همراه بوده است. برخی، حجاب را صرفاً یک «پوشش ظاهری» تلقی می‌کنند، در حالی که گروهی دیگر، آن را یک مفهوم عمیق اخلاقی، اجتماعی و تربیتی می‌دانند که به کرامت انسان، سلامت جامعه، و ثبات خانواده گره خورده است.
تعریف عفاف و حجاب
عفاف: به معنای پاکدامنی، خویشتن‌داری و پرهیز از رفتارها و گفتارهای تحریک‌آمیز است. عفاف فقط مخصوص زنان نیست؛ مردان نیز موظف به رعایت آن هستند.
حجاب: به معنای پوشش ظاهری بدن در برابر نامحرم است. حجاب یکی از جلوه‌های عفاف است، نه تمام آن.
در واقع، عفاف زیربنای حجاب است و بدون نهادینه‌سازی عفاف در اندیشه و رفتار، حجاب نیز جنبه‌ای ظاهری و کم‌اثر خواهد داشت.
حجاب در آموزه‌های دینی و تاریخی
در قرآن کریم، سوره نور و سوره احزاب به‌روشنی بر حفظ حجاب و عفاف تأکید شده است. همچنین، در سیره حضرت فاطمه زهرا (س) و حضرت زینب (س)، حجاب و عفاف به‌عنوان بخشی از شخصیت و هویت زن مسلمان نمود دارد.
جالب است که مفهوم پوشش مناسب زنان در فرهنگ‌های کهن ایران، حتی پیش از اسلام نیز وجود داشته و زنان ایرانی در دوره‌های هخامنشی و ساسانی پوشش کامل‌تری نسبت به بسیاری از جوامع آن زمان داشته‌اند.
نقش حجاب در سلامت روان و امنیت اجتماعی
بر اساس پژوهش‌های اجتماعی، رعایت حجاب و عفاف در جامعه می‌تواند:
چالش‌های امروز در زمینه حجاب
در دهه‌های اخیر، عوامل متعددی موجب تغییر نگرش نسل جوان نسبت به حجاب شده‌اند:
فضای مجازی و الگوبرداری از فرهنگ غربی
نبود گفت‌وگوی منطقی با نسل جوان درباره فلسفه حجاب
تلقی حجاب به‌عنوان “اجبار حکومتی” به جای “انتخاب اخلاقی”
ضعف در الگو‌سازی فرهنگی و رسانه‌ای از زن محجبه موفق
این عوامل سبب شده‌اند که حجاب در برخی موارد نه به‌عنوان یک ارزش، بلکه به‌عنوان یک محدودیت در ذهن نسل نو مطرح شود.
راهکارهایی برای ترویج عفاف و حجاب
سخن پایانی گزارش حجاب، انتخابی آگاهانه برای کرامت
حجاب نه یک نماد سیاسی است و نه صرفاً امری دینی، بلکه یک انتخاب فرهنگی، انسانی و شخصی برای حفظ حرمت خویشتن و جامعه است. آنچه مهم‌تر از پوشش ظاهری است، درونی‌سازی عفاف به‌عنوان ارزشی اخلاقی برای تمام اقشار جامعه، از زن و مرد، کودک و نوجوان، تا پیر و جوان است.
پایان گزارش/
